كيست پيلونيدال يا سينوس پيلونيدال يك كيسه كوچك پوستي حاوي مو در قسمت پايين كمر است. واژه پيلونيدال به معني آشيانه‌اي از موها است.
اين بيماري در جنگ جهاني دوم به نام بيماري رانندگان جيپ معروف بود.
اين كيست به صورت يك منفذ پوستي كوچك نمايان شده و گاهي چيزي بيش از يك فرورفتگي حاوي چند موي پيچيده نيست.
اين كيست معمولا در انتهايي‌ترين نقطه ستون فقرات ايجاد مي‌شود. اين كيست در مردان شايع‌تر است.
اين كيست مستعد عفونت است. معمولا در مواردي كه كيست مويي عفونت نكرده باشد، به صورت يك سوراخ كوچك يا توده اي سفت در ناحيه ي شكاف باسن لمس مي شود و زماني كه دچار عفونت شود به آن «آبسه پيلونيدال» مي گويند.
علت
علت دقيق نامشخص است، اما ممكن است به علت وجود نقصي در تكامل اين ناحيه باشد.
چند نظريه درباره علت كيست مويي وجود دارد:
1- در گذشته اين بيماري را به علت نشستن زياد پشت فرمان اتومبيل و مختص رانندگان مي دانستند (jip disease). پس اين بيماري خاص رانندگان است.
2- گفته مي شود علت ديگر اين عارضه بر اثر برگشت مو به داخل و پيدايش عفونت اين ناحيه است كه البته اين مورد خيلي منطقي نيست. در خيلي از مواقع، وقتي كيست باز مي شود داخل آن دسته اي از كلاف مو وجود دارد كه نشان دهنده رشد مو در آن ناحيه است.
3- دليل ديگر مي تواند يك ضايعه مادرزادي يا تغيير شكل خوش خيم بافت آن ناحيه باشد، ضايعه اي كه قسمت هاي تشكيل دهنده پوست از جمله مو درون آن رشد مي كند.
به عبارت ديگر اين كيست ناشي از اختلالي خفيف است كه در طي تكامل جنيني رخ مي‌دهد. عامل عفونت معمولا استافيلوكوك است.
اين وضعيت در مرداني كه داراي مقادير زيادي موي بدن هستند، بيشتر رخ مي‌دهد.
رشد مو در اين محل تمايل دارد به طرف داخل باشد و احتمال دارد باعث عفونت در سينوس و در نتيجه يك آبسه دردناك شود.
نشانه‌هاي كيست مويي:
در صورت عدم عفونت، علامتي ندارد. با ايجاد عفونت علايم زير بروز مي‌كند:
- درد، قرمزي، احساس درد با لمس و ورم ناحيه مبتلا
- تب و لرز
- ترشح چرك
پيشگيري از بيماري و عوارض آن
چون علت دقيق اين بيماري ناشناخته است، قطعا نمي توان از ايجاد آن پيشگيري كرد، ولي با توجه به اين كه زمان تشخيص دردرمان و بهبودي فرد بسيار تأثيرگذار است، بنابراين تشخيص هر چه زودتر و درمان به موقع بسيار موثر است.
اين بيماري در افراد پر مو و در سنين جواني (پانزده تا سي سال) بيشتر ديده مي شود.
در افرادي هم كه در خانواده آن ها يك نفر مبتلا به اين عارضه بوده، احتمالا ابتلاي فرد ديگري به اين بيماري ممكن است و مي توان با يك معاينه ي ساده و يا سونوگرافي، وجود ضايعه و درمان زود هنگام را تشخيص داد و از پيشرفت آن جلوگيري كرد.
درمان كيست مويي:
در اكثر افرادي كه دچار اين مشكل هستند، درمان سخت است و مشكلات فراواني براي بيمار به همراه دارد كه البته چاره يي جز تحمل مراحل درماني نيست.
درمان اين بيماري بستگي به زمان مراجعه فرد به پزشك و ميزان گسترش زير پوستي آن بسيارمتفاوت است.
به طور كلي اغلب افردي كه دچار اين مشكل هستند، زماني به پزشك مراجعه مي كنند كه دچار آبسه و عارضه اين بيماري شده اند.
بايد بدانيد ما در اينجا با يك ضايعه ي وسيع سروكار داريم كه احتمال عود و عفونت مجدد آن در بيمار پس از انجام درمان معمول و برداشتن ساده كل محل ضايعه وجود دارد.
درمان كيست عفوني شده به دو روش باز يا بسته انجام مي‌شود و معمولا شامل برش دادن برروي آبسه و تخليه چرك و گاهي جراحي به منظور برداشتن كل ناحيه عفوني مي‌باشد.
در جراحي به روش باز، التيام زخم جراحي ممكن است چند ماه به طول انجامد، زيرا بايد از عمق زخم ترميم شود. يك تكه گاز استريل بايد برروي زخم قرار داده شود تا هم امكان هواخوردن وجود داشته و هم از ساييده شدن لباس‌ها به زخم جلوگيري شود.
بازگذاشتن محل كيست و شستشوهاي مكرر كه معمولا حدود دو تا سه ماه طول مي كشد و ممكن است فرد را بسيار آزار داده و از نظر شغلي در زندگي او اختلال ايجاد كند، اما مداوا صورت مي پذيرد.
روش ديگر، برداشتن و بخيه ساده محل جراحي است كه معمولا چون با آبسه و عفونت همراه است روش معقولي نيست، چرا كه به احتمال بسيار زياد باعث عود بيماري و عفونت مي شود.
آخرين و بهترين روش نيز برداشتن آن و ترميم با جراحي پلاستيك است كه در اين حالت، بيمار نيازي به پانسمان هاي مكرر روزانه و حتي كشيدن بخيه در اين روش ندارد و به سرعت پس از ده تا دوازده روز مي تواند به حالت عادي كار و زندگي خود برگردد.
منبع: كيست مويي
تاريخ روز ولنتاين و سپندارمذگان